آشنایی با اختلالات یادگیری

سیدعلی اکبرمنتظری     دانشجومعلم  مرکزآموزش عالی شهیدرجایی بابل     رشته:الهیات

مدتها طولانی دانش آموزانی را که در یادگیری یک یا چند درس مشکلات جدی داشتند با اصطلاحات معلول ادراکی ، آسیب دیده مغزی و آسیب دیده عصبی ، ناتوانیهای یادگیری اختلالات در یادگیری مشکلات یادگیری می شناختندو
به بسیاری از اینگونه دانش آموزان متاسفانه برچسب کودن ، کم ذهن ،
عقب مانده و امثال آن زده می شد که هیچکدام صحیح نیستند و با قاطعیت
می توان گفت که اگر این مشکلات به موقع و به جا تشخیص داده شوند قابل درمان است ؛ افرادی چون آلبرت انشتین نابغه ریاضی ، توماس ادیسون مخترع و مبتکر و نابغه آمریکایی دچار اختلالات یادگیری بودند.

از سال 1373 از سوی وزارت آموزش و پرورش مراکز آموزشی و توانبخشی دانش آموزان دچار مشکلات ویژه یادگیری ایجاد گشت و در آن اینگونه دانش آموزان در کنار تحصیل در مدارس عادی برای رفع مشکلات خاص یادگیری از خدمات ویژه پاره وقت بهره مند می شوند .

تعریف اختلالات یادگیری :

کودکان ناتوان در یادگیری در یک یا چند فراگرد اساسی روانی در ارتباط با فهمیدن یا کاربرد زبان شفاهی یا کتبی ناتوانی نشان می دهند تظاهرات این ناتوانی ممکن است به صورت اختلال در
گوش دادن ، فکر کردن ، سخن گفتن ، خواندن ، نوشتن هجی کردن یا حساب
باشد .
این اختلالات را نتیجه شرایطی دانسته اند که شامل نقائص ادراکی ، ضایعه مغزی ، اختلال جزیی در کارکرد مغز ، نارساخوانی ، اختلال گویایی و غیره است ناتوانی یادگیری این کودکان از نوع مشکلاتی نیست که بدایتا مربوط به بینایی ، شنوایی ، یا نقائص حرکتی ، عقب ماندگی ذهنی پریشانی عاطفی و یا کمبود امکانات محیطی باشد
ناتوانی یادگیری در اندام ظاهری کودک آشکار نیست کودک مبتلا به این وضع می تواند دارای بدنی قدرتمند ، چشمانی قوی ، گوشهای تیز و هوش بهنجار باشد ، در عین حال ، چنین کودکی در عملکرد ناتوان است .
افراد مبتلا به ناتوانی های یادگیری در تمام سطوح و در تمام پایه های کلاسی از آمادگی تا دانشگاه وجود دارند امتیاز آن عده از کودکانی که در سطوح دبستانی درس می خوانند اصولا این است که تاکید و علاقه به شناسایی و درمان این گونه کودکان در این دوره بیشتر است بنابراین در آینده از شمار مبتلایان به این ناتوانی در سطوح بالاتر آموزشی کاسته خواهد شد

نکته:مطالب ابتدابه حافظه کوتاه مدت وبعدبه حافظه بلندمدت می رود،حافظه خوب ها(حافظه فعال)مطالب راازبلندمدت به حافظه کاری می برند نیم کره چپ(صحبت کردن،استدلال کردن،درک مطالب وفهم ومشاهده هاوگفتن وشنیدن)نیم کره

راست(حل مسائل ریاضی،فیزیک،شکل کلمات).مدیریت رفتار،خودنظارتی مرکزش پیشانی تابالای سراست.مخچه رابط بین تمامی اطلاعات است
چه عواملی باعث بروز اختلالات یادگیری هستند ؟.

الف) عوامل آموزشی

1- تدریس ناکافی و ناصحیح به کودکان

2- عدم فراگیری معلم از مهارت های لازم جهت تدریس درسهای پایه در مدارس

3- توقعات فوق العاده بالا یا فوق العاده پایین معلمان

4- برنامه ریزی و طرح برنامه ی آموزشی ضعیف

5- عدم فعالیتهای برانگیزنده

6- تدریس عملی ناصحیح

7- عدم آموزش مهارت های اجتماعی ، یادگیری و حرکتی و جسمی و
عدم پرداختن به یادگیری های زبان شفاهی

8- استفاده نادرست از روشها و مداد و برنامه درسی


ب) عوامل محیطی.
- تغذیه بهداشت سلامتی

انگیزش ضعیف توجه ناکافی و ضعف در انجام کار بر اثر گرسنگی و وجود رنگ ها و مزه های مصنوعی در غذاها طبق نظر فاین گولد روی تحرک بیش از حد کودک موثر است .

سرماخوردگی مزمن ، مشکلات تنفسی ، آلرژیها و … در ناتوانی یادگیری کودک موثر است .

سقوط ، آسیب دیدگی مغزی ، ضربه وارد به سر و …درناتوانییادگیریموثراست .

- تحریک حسی

کودک در حال رشد نیازمند درون دادهای حسی است تا درباره محیط و خود و هر دو بیاموزد یعنی کودک به تجربه هایی نیاز دارد تا بیاموزد که چگونه بیاموزد .

- تحریک زبانی

زبان به واسطه ی نقشش در تفکر و یادگیری سایر مهارتها در محیط زندگی کودک جایگاه ویژه ای دارد و ممکن است ناتوانی کودک از نبود مدل های درست در اوایل رشد وی سرچشمه گرفته باشد .

- رشد اجتماعی و عاطفی

بسیاری از کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری مضطرب ، نامطمئن و بی اختیار و سرکش هستند که ممکن است این رفتارها با فقدان امنیت طبیعی ، ثبات محبت و گرمی و پذیرش در منزل و محیط مدرسه پیوند داشته باشد .
ج) عوامل روانی

امکان دارد کودکان مبتلا به ناتوانی های یادگیری در عملکردهای روانی پایه چون ادراک ، حافظه و شکل درون به مفاهیم اختلال داشته باشند .
د- عوامل فیزیولوژیکی

 آسیب دیدگی مغزی ، شدید یا جزیی و صدمه وارده به دستگاه عصبی و مرکزی است . ه- عوامل ژنتیکی.
و- عوامل پیش ، هنگام و بعد از تولد
ژ- تاخیر رشد.
چ- نقص جزیی در کار مغز.
اختلالات یادگیری چگونه تشخیص داده می شود ؟

با توجه به تعاریفی که از دانش آموزان دارای مشکلات یادگیری گفته شد به نظر می رسد معلمین از جمله اولین کسانی هستند که متوجه اینگونه دانش آموزان می شوند و پس از اینکه روشهای گوناگون یاد دهی –یادگیریرااجرامیکنندولیدرموردچنینکودکانیبهموفقیتچشمگیرینمیرسندآنانرابهمراکز آموزش وتوانبخشی مشکلات ویژه یادگیری هدایت می کنند .
مراحل ارزیابی و تشخیص در مراکز آموزشی مشکلات ویژه یادگیری شامل:

1- پیشینه کاوی و مصاحبه :که عموما شامل تهیه تاریخچه کلی از زندگی فرد که به وسیله بازنگری پرونده های کودک مصاحبه با والدین ، معلمین و خود کودک تهیه می شود .

2- مشاهدات بالینی :مشاهده گر در حین مراحل ارزیابی اطلاعاتی را از خصوصیات و ویژگیهای رفتاری کودک به دست می آورد که او را در امر تشخیص یاری می دهد .

3- آزمون های رسمی

الف : آزمون روانی شناختی و کسلر :

یک تحول مهم در تشخیص و جایدهی کودکان ویژه دریافتهای جدیدی است که از چگونگی استفاده از آزمونهای روانی ، شناختی بدست آمده است . .

برای نیل به این اهداف آزمون و کسلر یکی از ابزارهای نسبتا گویا و فراگیر است که جهت ارزیابی کودکان با مشکلات خاص یادگیری کاربرد فراوانی دارد .

: آزمونهای بینایی مانند: دیداری حرکتی –

: آزمونهای شنوایی وپمن

د: آزمون های پیشرفت تحصیلی : پیشرفت تحصیلی خواندن –پیشرفتتحصیلینوشتن - پیشرفتتحصیلیریاضیات


* آیا شخص دارای اختلالات بعد از توان بخشی و آموزش به حالت اول بر
می گردد ؟
بعد از انجام مراحل آموزشی و توانبخشی مربی به انجام مجدد آزمونهایی می پردازد تا مطمئن شود که ضعف های دانش آموز رفع گردیده آن گاه طی مشاوره با والدین و آموزگار مربوطه به کار با دانش آموز در مرکز پایان می دهد ، ولی تا مدتها باید اولیاء و معلمین در ارتباط با مربی مرکز بوده و به تبادل نظر بپردازند و همواره کودک را مورد توجه قرار داده و فعالیت های ایشان را کنترل کنند ، در غیر اینصورت اکر تعدیل رفتار از سوی والدین و اولیای مدرسه صورت نگیرد و با این تفکر که کودک درمان شده و دیگر نیازی به مشاوره و راهنمایی ندارد و دانش آموز را رها کنند ممکن است به حالت قبلی بر گردد و مجددا دچار افت تحصیلی و یا رفتاری شود.

نکته:یکی ازراه های درمان طراحی انواع بازی های ایرانی ازقبیل:لی لی،یه قول دوقل وبازی های محلی وسنتی دیگرو...

انسان بالمس بابچه اورارشدمی دهد،طراحی نوع دزس دادن.تمرینات دردقت،شنیداری،وبیداری وانواع روش هاکه درصددبرطرف اختلالات برآید.